عبرت های تاریخ

تاریخ را می توان به منزله (آینه) دانست و هر چند این آینه قدرت آن را ندارد که همه حوادث گذشته را به یاد بیاورد، ولی در آن می توان چهره نیمه روشن گذشته را از دور مشاهده کرد. چنانکه علی علیه السلام در وصیت خود به فرزندش امام حسن علیه السلام می فرماید:
پسرم ! درست است که من به اندازه همه کسانی که پیش از من می زیسته اند عمر نکرده ام. اما در کردار آن ها نظر افکندم و در اخبارشان تفکر نمودم و در آثار آنها به سیر و سیاحت پرداختم تا بدانجا که همانند یکی از آنها شدم بلکه گویا در اثر آنچه در تاریخ آنان به من رسیده، با همه آنها از اول تا آخر بوده ام. من قسمت زلال و مصفای زندگی آنان را از بخش کدر و تاریک بازشناختم و سود و زیانش را دانستم، از میان آنها قسمتهای مهم و برگزیده را برایت خلاصه کردم و از بین همه آنها زیبایش را برایت انتخاب نمودم و مجهولات آن را از تو دور داشتم.​